بررسی اعتبار حقوقی اصول تغییرناپذیر قانون اساسی با نگاهی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

Authors

Abstract:

فیروز اصلانی1*، عبدالمجید رحمانیان2**   1. دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران 2. دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشکده‏ی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران   دریافت: 4/7/1395                                            پذیرش: 17/11/1395 چکیده قانون اساسی برای حفاظت از خویش و نظام سیاسی حاکم، اصولی را تغییرناپذیر و غیرقابل و بازنگری اعلام می‏دارد؛ اصولی که محتوای آن متناسب با شرایط فرهنگی، رویدادهای تاریخی، سنن، عرف، روابط اجتماعی و سیاسی و باورهای مذهبی هر کشور تنظیم می‏شود. این اصول خدشه‏ناپذیر، ضامن حفظ نظام حاکم و روح و جوهره‏ی قانون اساسی است. تقریباً تمام قوانین اساسی دنیا این اصول را به‏عنوان خطوط قرمز اعلام می‏کنند و آن را به‏منزله‏ی آفریننده‏ی قانون اساسی به‏شمار می‏آورند. محتوای این اصول که در دسته‏بندی‏های مختلفی جای می‏گیرند، شرایط حاکم بر هر کشور را بهتر نمایان می‏سازد. برخی از این اصول محتوای مذهبی و برخی محتوای لائیک دارند یا مبتنی بر سکولاریسم‏اند. برخی به جمهوری بودن نظام حاکم تأکید می‏کنند و برخی به پادشاهی بودن آن. اما از دیرباز در میان حقوقدانان غربی، بر سر اعتبار یا عدم اعتبار حقوقی این اصول، مباحثی در گرفته است. بیان نظریات طرفداران اعتبار یا عدم اعتبار این اصول، برای بحث بازنگری قانون اساسی اهمیت دارد. در این مقاله علاوه‏بر طرح نظریه‏ی تغییرناپذیری این اصول و مبنای آن و دسته‏بندی محتوای آن‏ها، نظریات حقوقدانان و دلایل آن‏ها مبنی بر اعتبار داشتن یا عدم اعتبار این اصول بیان می‏شود. همچنین بحث تغییر و تبدیل نسل‏ها و حق حاکمیت ملی سازش یا عدم سازش آن با این اصول تشریح می‏شود.      *E-mail: [email protected] ** نویسنده مسئول          E-mail: [email protected]  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تجلی حاکمیت الهی در اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

اصل حاکمیت الهی بدین معنی است که حاکم اصلی، خدا و قانون و احکام الهی است، همانگونه که در فقه اسلامی به‌ویژه فقه شیعه متبلور است، در سراسر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نیز تبلور یافته است و هیچ تعارضی بین فقه و قانون اساسی در جهت طرح حاکمیت الهی وجود ندارد. در قانون اساسی آرمان‌گرایی الهی منشأ حاکمیت قلمداد شده، محتوای آن را اسلامی معرفی نموده است. همچنین حاکمیت و نظارت ولی فقیه جامع الشرایط...

full text

اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از منظر قانون اساسی

قانون اساسی، سند ملی و قانون مادر در هر کشوری محسوب می شود که نمایانگر ایدئولوژی حاکم بر آن کشور است. در جمهوری اسلامی ایران با توجه به قیام مردم جهت دستیابی به یک نظام اسلامی و  نجات از سلطه ی مستکبرین جهان،  همچنین آرای بی نظیر مردمی به چنین نظام و قانون اساسی ای سبب میشود تا از پشتوانه بالای مردمی برخوردار باشد و در عین حال به دلیل آنکه اصول مندرج در قانون اساسی، برگرفته از احکام و قوانین اس...

full text

«بررسی نظریه اتحاد ملی و انسجام اسلامی با نگاهی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»

اسلام جامعه بشرى را مخاطب خویش مى‌داند، بدون توجه به مرزهاى سرزمینى و بدون تفاوتهاى نژادى، زبانى، ملى و فرهنگى از میان همه انسانها سربازگیرى مى کند و نام امت واحده را بر پیروان خویش مى نهد لیکن اساس ناسیونالیسم و سکولاریزم بر اصالت دادن واحدهای “ملّی” و نژادی است. مخاطب آن ها کلّ بشریت نیست. اما از نظر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران “ همه مسلمانان یک امتند”، و “دفاع از حقوق همه مسلمانان” و “حمای...

full text

اقلیت‌ها در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

مطالعه حقوق اقلیت‌ها و گروه‌های قومی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نشانگر آن است که علیرغم فقدان الگوی مشخص و منسجم و عدم استفاده از مدل‌های رایج جلب و تأیید مشارکت اقلیت‌ها در این سند حقوقی، حقوق گروه‌های مذکور به طرق گوناگونی مطرح شده و محفوظ مانده است. در قانون اساسی کشورمان، سه مقولة گروه قومی، اقلیت دینی و اقلیت مذهبی از یکدیگر تفکیک شده و در حالی که اقلیت قومی با دو گروه دیگر قابل ج...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 17

pages  45- 65

publication date 2017-05

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023